Organisaties zijn steeds meer bezig met verduurzaming. Vergroening van arbeidsvoorwaarden is hier een belangrijk onderdeel van; een organisatie kan een milieu- of klimaatimpact maken met de arbeidsvoorwaarden. Niet alleen de impact zelf is hierbij een belangrijke beweegreden, dit groene beleid draagt ook bij aan een positieve werkcultuur doordat werknemers zich vaak meer betrokken voelen als ze deel uitmaken van een organisatie die werkt aan duurzaamheid.

Sollicitanten aanspreken

Sollicitanten die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, zullen hier mogelijk ook op letten. Het aanbieden van groene arbeidsvoorwaarden kan de organisatie dus onderscheidend maken en daarmee sollicitanten aanspreken. Daarnaast helpt het werknemers bewuster te maken van hun eigen (ecologische) gedrag.

Verder kunnen groene arbeidsvoorwaarden werknemers helpen om op privégebied te verduurzamen, kosten te besparen en daarmee financiële problemen te voorkomen of te beperken. Een aanzienlijk deel van de werknemers maakt ook daadwerkelijk gebruik van de geboden groene arbeidsvoorwaarden.

Soorten en maten arbeidsvoorwaarden

Groene arbeidsvoorwaarden zijn er in allerlei soorten en maten. Populair en voor de hand liggend is het aanpassen van het mobiliteitsbeleid. Veel organisaties bieden werknemers al elektrische leaseauto’s aan en introduceren interessante (fiscale) regelingen om vervoer per fiets te stimuleren.

Bij andere organisaties krijgen werknemers die op de fiets naar hun werk komen een hogere kilometervergoeding dan autorijders. Er zijn ook organisaties die werknemers extra vakantiedagen bieden als zij met de trein op vakantie gaan in plaats van met het vliegtuig of de auto.

Thuiswerkbeleid draagt bij aan duurzaamheid

Ook het stimuleren van thuiswerken en een passend thuiswerkbeleid dragen bij aan duurzaamheid; minder verkeer betekent minder files en minder CO2-uitstoot. Verder kun je denken aan het faciliteren van een duurzame werkplek, zowel op kantoor als thuis.

Zo zijn er voorbeelden van werkgevers die een klimaatbudget aanbieden, zodat werknemers de eigen woning kunnen verduurzamen. Een ander voorbeeld is een bruikleenmodel voor thuiswerkmeubilair, zodat deze spullen worden hergebruikt in plaats van nieuw worden aangeschaft.

Duurzame keuzes op werkplek

Een duurzamere werkplek creëren kan onder meer door vegetarische opties aan te bieden in de bedrijfskantine, het verspillen van voedsel op kantoor tegen te gaan en duurzame kerstpakketten aan te bieden.

Verder kun je (voor zover de organisatie hier vrije keuze in heeft) het pensioenfonds en de collectieve verzekeringen onder de loep nemen; ook hierin bestaan duurzame keuzes, waarbij het belangrijk is om te kijken naar het investerings- en beleggingsbeleid van de instanties. Vergroenen hoeft zeker niet altijd ingewikkeld te zijn, maar laat je wel goed informeren en wees transparant naar je personeel.

Ga met werknemers in gesprek

Mogelijk zit een deel van het personeel niet op verduurzaming te wachten, bijvoorbeeld in het geval van een verlaging van de kilometervergoeding voor auto’s. Het is dan ook belangrijk om met werknemers in gesprek te gaan en rekening te houden met hun verschillende situaties. Met een flexibele vorm van arbeidsvoorwaarden geef je werknemers keuzevrijheid.

Afhankelijk van de impact van de wijzigingen kan een overgangsregeling passend zijn. Heeft de organisatie een ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT), dan is het verstandig eerst hiermee in gesprek te gaan. Daarnaast kun je denken aan (anonieme) enquêtes  om te polsen tegenover welke groene voorwaarden werknemers wel of juist niet positief staan.

Stapsgewijs invoeren

Pak het invoeren van groene arbeidsvoorwaarden (of het wijzigen van bestaande voorwaarden) stapsgewijs aan:

1. Voorbereiding: breng in kaart welke arbeidsvoorwaarden je wilt invoeren en waarom. Probeer dit ook te matchen met de visie en missie van de organisatie. Maak inzichtelijk wat de impact van de voorgenomen beslissing is, ook op het personeel. Het is belangrijk om ongelijke behandeling te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan werknemers met een huurhuis; zij hebben doorgaans minder aan een klimaatbudget.
2. Win juridisch advies in: het invoeren of wijzigen van arbeidsvoorwaarden kan complex zijn en hoeft niet altijd gepaard te gaan met de instemming van de werknemer. Op grond van een eenzijdig wijzigingsbeding of ‘goed werknemerschap’ is het soms mogelijk om een wijziging van een afspraak in de arbeidsovereenkomst door te voeren.
3. Fiscaal: het is verstandig om de voorgenomen beslissing ook fiscaal te laten toetsen. Een vaste laadpaal aan de werknemer verschaffen, levert bijvoorbeeld geen belastingvoordeel op, terwijl een thuisaccu dat wel doet. De werkkostenregeling (WKR) kent vrijstellingen voor bepaalde kosten, zoals voor het aanschaffen van een thuiswerkplek of de thuiswerkvergoeding, maar biedt geen vrijstelling voor álle soorten groene arbeidsvoorwaarden. Laat je dus goed informeren!
4. Cao: als er een cao van toepassing is op je organisatie, moet je controleren of de voorgenomen groene arbeidsvoorwaarden niet in strijd zijn met een bepaling uit deze cao.
5. Medezeggenschap: raadpleeg (tijdig) de OR of PVT, zij hebben instemmingsrecht bij een deel van de arbeidsvoorwaarden, zoals het pensioen. Overigens kan het in de gevallen waarbij raadpleging wettelijk niet verplicht is ook raadzaam zijn om het medezeggenschapsorgaan erbij te betrekken.
6. Implementatie: na instemming van de OR en/of werknemers voer je de wijziging(en) door. Evalueer periodiek!

Het is te verwachten dat groene arbeidsvoorwaarden een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de samenleving. De verschillende genoemde ideeën geven slechts een klein inzicht in de impact die je organisatie kan maken. Hoe mooi zou het zijn als jouw organisatie de wereld een stukje groener kan maken?