|
De aardbol heeft te maken met klimaatverandering, en dat geldt dus ook voor Nederland. Voor ons land hebben de wereldwijde ontwikkelingen op verschillende vlakken een belangrijke impact, zo blijkt uit onderzoek.
We moeten er rekening mee houden dat het niet alleen natter wordt (méér neerslag, meer tegelijkertijd en langere natte periodes), maar ook warmer (meer warme dagen, langere periodes van droogte en zachtere winters). Bovendien stijgt de zeespiegel, wat voor een land dat deels onder zeeniveau ligt wel een punt van aandacht is.
Deze ontwikkelingen hebben uiteraard gevolgen voor Nederland. Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid. Denk aan mensen die last hebben van hooikoorts. Waar het eerder misschien nog een redelijk afgebakende risicoperiode was, wordt het pollenseizoen door de langere warmere periodes ook steeds langer.
Droogte die langer aanhoudt vergroot bovendien de kans op smog, wat ook weer tot lichamelijke klachten kan leiden. Daarnaast zijn er in het algemeen meer hittegolven te verwachten, wat een beproeving is voor ouderen of mensen met een zwakkere gezondheid. Het RIVM heeft in een studie (pdf) over de periode 1991-2020 becijferd dat de gemiddeld hogere temperatuur leidt tot meer sterfgevallen in Nederland.
Doordat het weerbeeld warmer en droger wordt, moet Nederland ook rekening gaan houden met nieuwe virussen, ziektes en bijvoorbeeld de komst van ziekte-overbrengende muggen die het hier voorheen te koud vonden. Daarnaast zijn teken een groter deel van het jaar actief, waardoor je langere tijd het risico loopt om via een tekenbeet de ziekte van Lyme op te lopen.
Verder wordt er gewaarschuwd dat de legionellabacterie zich beter thuis voelt in het warmere klimaat. Deze bacterie vermenigvuldigt zich in warm water, en kan mensen heel ziek maken als zij de bacterie via waterdamp inademen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als water langer dan een week in een tuinslang achterblijft, opwarmt en vervolgens wordt verneveld over de planten. Of bij een flinke hoeveelheid regen na een langere warme periode. Dan kunnen met legionella besmette waterdruppeltjes namelijk makkelijker opspatten.
Naast gevolgen op het gebied van gezondheid, hebben de klimaatontwikkelingen nog veel meer invloed. Zo hebben gebouwen het zwaarder te verduren door toenemende hitte én de grotere hoeveelheid neerslag. Meer nattigheid kan leiden tot meer schimmel binnen, of lekkages bij hevige buien.
Droogte en hitte drogen de gebouwen juist uit, wat scheuren kan veroorzaken. Ook kan door droogte de grondwaterstand dalen, waardoor funderingspalen droog komen te staan. Zijn die van hout, dan kunnen ze gaan rotten, met mogelijk verzakkingen tot gevolg. Klimaatverandering verergert die problematiek. Iets soortgelijks geldt voor het wegennet, want wegen zijn ook lang niet overal in staat om grote hoeveelheden water snel af te voeren.
Verder is er nog de impact op voorzieningen. De afgelopen jaren zijn er al diverse berichten geweest over watertekorten. Daardoor mochten boeren bijvoorbeeld tijdelijk hun land niet besproeien, omdat de levering aan huishoudens voor ging. Langdurige droogte kan dit soort scenario’s zo weer tevoorschijn toveren. Anderzijds kan bij overvloedige regenval de kwaliteit van het water onder druk komen te staan, want dan kan rioolwater zich vermengen met het oppervlaktewater.
Ook op het gebied van de energielevering zijn er risico’s. Het aantal weersextremen neemt namelijk flink toe, zoals hevige regenbuien of zware stormen. Die kunnen de energie-infrastructuur platleggen, waardoor huizen en bedrijven zonder stroom komen te zitten.
Kortom: er valt een flinke lijst met gevolgen en risico’s te maken (die staat bijvoorbeeld in dit rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving). Bovendien zijn er mogelijke effecten bij die het land en de economie flink kunnen ontwrichten.
Niet voor niets is de overheid bezig met een beleidsprogramma voor wat bekendstaat als ‘klimaatadaptatie’. Ofwel: maatregelen die moeten zorgen dat de gevolgen en de risico’s van klimaatverandering zo veel mogelijk binnen de perken blijven.
Dit beleid is samengebald in de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS), en moet ervoor zorgen dat Nederland tegen 2050 klimaatbestendig is. Een online portaal met allerhande informatie is onderdeel van het programma. Van een tabel met hittewerende eigenschappen van soorten bomen tot een kaartje met voorbeelden van klimaatadaptatie door het hele land.
Het is precies die klimaatadaptatie waar mkb’ers ook een steentje aan bijdragen door duurzame stappen te zetten. Een extra zetje kan misschien nog een blik op de vrij ontnuchterende website overstroomik.nl zijn. Die geeft namelijk weer hoe de landkaart er op jouw adres uitziet in het geval van een overstroming.
Maar ook als er geen rivieren buiten hun oevers treden is het slim om maatregelen te treffen tegen overvloedig hemelwater. Bijvoorbeeld door een regenwatertank te installeren, misschien wel onder de parkeerplaats van je bedrijfspand. Er zijn systemen op de markt die zorgen dat je dit regenwater weer kunt gebruiken om bijvoorbeeld de wc door te spoelen. Of leg – dat is een minder ingrijpende verbouwing – waterdoorlatende tegels op de parkeerplaats.
In de strijd tegen oververhitte bedrijfspanden en bedrijfsterreinen is vergroenen de beste remedie. En dan gaat het niet alleen om het verduurzamen van de panden zelf (artikel), maar ook om letterlijk vergroenen: er moeten meer planten en bomen rondom de gebouwen komen. Of op het dak. Een groen dak werkt namelijk verkoelend.
Een menukaart met mogelijkheden vind je bijvoorbeeld op deze site. In sommige gevallen betaalt de overheid ook mee in de vorm van belastingaftrek (artikel), als het groenproject bijdraagt aan de biodiversiteit.
Behalve in de buitenruimte is het ook van belang om naar binnen te kijken. Specifieker: naar de werknemers. Want de toenemende hitte kan ook invloed hebben op arbeidsomstandigheden (artikel). Bijvoorbeeld ondernemingen waar werknemers veel buiten werken, zoals in de bouw, moeten mogelijk hun werkmethodes aanpassen en werk tijdens de allerheetste uren vermijden. Meer informatie over werken en extreem weer vind je in deze toolbox.
Tot slot: het kan natuurlijk nooit kwaad om de Nederlandse strategie voor klimaatadaptatie en het bijbehorende uitvoeringsprogramma (pdf) nog eens met ondernemersogen door te lezen. Want zulk breed ingezet en belangrijk beleid biedt óók kansen.
Neem het beleidsdoel ‘de stad als spons’. Dat moet ervoor zorgen dat de steden meer water vasthouden, want door de vele verharding spoelt het water snel het riool in. Misschien levert het je al lezend een goed idee op voor een nieuw product dat hierbij kan helpen. Een klassieke win-win.
Duurzaamheid in Bedrijf is een onderdeel van Rendement Uitgeverij.
Conradstraat 18
Unit E2.172
3013 AP Rotterdam
info@duurzaamheidinbedrijf.nl
010 – 24 33 9 33
KVK: 27181487
IBAN: NL24 INGB 0006 4159 44
BTW: NL 8079.64.712.B.01
copyright © 2009 – 2024 – rendement.nl
Gebruik van deze site betekent dat u onze algemene voorwaarden en ons privacy statement accepteert.