Hoewel het de spanningsopbouw in dit verhaal niet echt ten goede komt, maar meteen een beknopt antwoord op die vraag. In de meeste gevallen zal het (nog) niet lukken om een kleine windmolen rendabel te krijgen voor je bedrijf. Dat komt vooral doordat een windturbine pas echt goed gaat renderen als het apparaat flink hoog is en er weinig bebouwing omheen staat. Daarmee vallen veel ondernemingen in steden al af. Ook al omdat er voor het plaatsen van zo’n groot apparaat een vergunning nodig is. Die zou zomaar eens geweigerd kunnen worden als je met veel omwonenden te maken hebt.

Aandachtspunten op een rij

Dat is dus het beknopte antwoord, maar wat meer uitleg is wel op z’n plaats. Bovendien zijn er ook situaties waarin ondernemers mogelijk wél een mooie aanvullende energiebron kunnen hebben aan een windturbine. Daarnaast is het ook niet ondenkbaar dat de markt voor kleinere windmolens zich de komende jaren verder ontwikkelt, waardoor ze voor een grotere groep bedrijven aantrekkelijker worden. Kortom, reden genoeg om in dit artikel de aandachtspunten op een rij te zetten voor ondernemers die windenergie overwegen. Voor de duidelijkheid: daarbij gaat het dus om een relatief kleine windturbine voor eigen gebruik en niet om de enorme turbines die je langs de snelweg ziet staan.

Meer bewegende onderdelen

Zoals gezegd zullen veel ondernemers bij duurzame energie in eerste instantie denken aan zonnepanelen op het bedrijfspand (artikel). In het algemeen steken deze panelen qua (financieel) rendement ook positief af bij een kleine windturbine. De aanschafprijs van zonnepanelen is relatief laag, waardoor de terugverdientijd ook relatief kort is. Verder hebben zonnepanelen veel minder bewegende onderdelen dan een windturbine. Daar kan dus ook minder aan kapot, waardoor de onderhoudskosten van een paneel lager zijn. Daar staat tegenover dat een windturbine in de winter meer stroom kan leveren dan een zonnepaneel, en ook ‘s nachts energie opwekt. Ook de recycling van een klassieke windmolen is al redelijk goed geregeld. Het zijn vooral de wieken van composietmateriaal waar nog een recyclingmethode voor gevonden moet worden.

Hoe hoog is de windturbine?

Allereerst is het belangrijk om onderscheid te maken over wat voor soort windturbine het gaat. De molens die langs snelwegen staan en windparken op zee vormen hebben al snel een zogeheten ashoogte van 100 meter. Dat is de hoogte waar het midden van de rotorbladen zich bevindt. Een windturbine van 100 meter of hoger zal voor de meeste bedrijventerreinen (of terreinen bij een bedrijf) praktisch moeilijk in te passen zijn. Vaker zal het dus gaan over kleinere windmolens, met een ashoogte van zo’n 15 tot 30 meter. Er zijn ook nog kleinere varianten, met een ashoogte van pakweg 1,5 meter. Die zijn dus eventueel wél geschikt om op het dak van een bedrijfspand te zetten.

Maar in het algemeen geldt uiteraard wel: hoe hoger, hoe meer wind de turbine kan vangen. Een hogere windturbine zal dus eerder op de meest optimale manier energie opwekken. Anderzijds: als je toch bezig bent, kun je misschien wel meerdere kleinere windturbines combineren.

Horizontale of verticale as

Naast verschillen in hoogte zijn er ook nog verschillende soorten windturbines. De klassieke molen, vaak met drie wieken, is een turbine met een horizontale as. Maar er zijn ook varianten met een verticale as (op de site van Milieu Centraal vind je plaatjes). Een interessant aspect van deze verticale varianten is dat ze niet met de windrichting mee hoeven te draaien. Daardoor zouden ze ook geschikter kunnen zijn voor bedrijfspanden met meer bebouwing eromheen. Wel is het rendement volgens experts vaak lager dan een horizontale variant.

Windsnelheid is van groot belang

Welke variant je ook kiest: de windturbine zal voldoende wind moeten vangen. Online noemen diverse bronnen vaak een gemiddelde windsnelheid van minimaal 5,5 meter per seconde om de (kleinere) turbine rendabel te maken. Om een indicatie te krijgen van de windsnelheid in jouw omgeving, kun je de online Windviewer raadplegen. Dit dashboard is ontwikkeld door de RVO, een uitvoeringsinstantie van onder meer tal van subsidies (zie ook verderop).

De Windviewer geeft de gemiddelde windsnelheid weer voor locaties in Nederland, vanaf een hoogte van 20 meter. De data komen wel uit de periode 2004-2013. Bovendien zegt de gemiddelde windsnelheid nog niet alles over de omstandigheden op jouw locatie door het jaar heen. In het algemeen kun je wel zeggen dat als je in de kustgebieden zit en je hebt weinig bebouwing om je heen, dat je dan de meeste kans maakt om de windturbine rendabel te laten draaien.

Vergunning voor windmolen

Naast uitzoeken of je bedrijfslocatie geschikt is en welke windturbine het moet worden, is ook het papierwerk een belangrijk aandachtspunt. Voor het plaatsen van een windturbine is namelijk eigenlijk altijd een (omgevings)vergunning nodig van de overheid. Mogelijk moet de ondernemer ook een onderzoek doen naar de milieu-effecten van de windturbine. Verder moet de turbine voldoen aan strenge veiligheidseisen, voor zo weinig mogelijk overlast zorgen voor omwonenden en zo goed mogelijk passen in het landschap.

Terugleveren aan het elektriciteitsnet

Meer administratie kan om de hoek komen kijken bij de vraag of je overtollige opgewekte stroom wilt terugleveren aan het elektriciteitsnet. Je kunt ervoor kiezen om de opgewekte stroom helemaal zelf te gebruiken, of op te slaan in een accu voor later gebruik. Maar als je de stroom ook wilt kunnen terugleveren aan de energieleverancier, moet je de windturbine aanmelden bij de netbeheerder. Mogelijk knelpunt daarbij is dat het vrij druk is op het elektriciteitsnet (artikel). De netbeheerder moet dus wel ruimte zien voor je nieuwe windturbine.

Subsidie en investeringsaftrek windmolen

Om het financiële plaatje van de windturbine wat gunstiger te maken, kun je als ondernemer nog een beroep doen op de zogeheten ISDE-investeringssubsidie. Voorwaarden zijn onder meer dat het totale rotoroppervlak van de turbine minimaal 50 m2 moet zijn en dat je al een omgevingsvergunning voor het plaatsen van de turbine hebt. Voor grotere windparken is er eventueel nog de SDE++-regeling (artikel). Ook interessant is de zogeheten kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Die geeft een belastingkorting aan ondernemers die investeren in bedrijfsmiddelen. Het KIA-voordeel wordt geleidelijk lager naarmate het investeringsbedrag oploopt, maar de aftrek geldt in 2025 in elk geval voor investeringen tot aan ruim € 392.200.

Andere wegen naar windenergie

Tot slot: als na enig rekenwerk blijkt dat zelf windenergie opwekken meer kost dan het oplevert, dan zijn er nog andere wegen. De simpelste manier is een energiecontract afsluiten dat enkel en alleen draait op windenergie. Of misschien kun je mee-investeren in een windturbine bij een collega-ondernemer. Een andere mogelijkheid is het opzetten van een energiecoöperatie in de omgeving. Daar is overigens ook weer een subsidie voor, de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE). Dit is een exploitatiesubsidie voor lokale energiecoöperaties die samen elektriciteit uit windenergie (of uit zonnepanelen) opwekken. Zo kan iemand in de buurt die wél een geschikte plek heeft voor een rendabele windmolen óók jouw onderneming alsnog keurig van windenergie voorzien.