De CSDDD (of CS3D) maakt grote ondernemingen nadrukkelijk verantwoordelijk voor hun keten. Ondernemingen die onder de voorwaarden van de CSDDD vallen (artikel) krijgen een zorgplicht voor hun hele keten, van toelevering tot en met transport. Zij moeten zich inspannen om misstanden in de keten op het gebied van mensenrechten en milieu op te sporen, te voorkomen en de negatieve gevolgen ervan te beperken of weg te nemen.
Ondernemingen die zich niet aan de CSDDD-verplichtingen houden, kunnen te maken krijgen met sancties, zoals een boete die kan oplopen tot 5% van de wereldwijde omzet, of juridische procedures. Alle lidstaten moeten op grond van de CSDDD namelijk een klachteninstituut instellen en belangengroepen als vakbonden en non-gouvernementele organisaties (ngo’s) krijgen meer mogelijkheden om op te komen tegen misstanden.

Gefaseerde invoering

De EU-lidstaten krijgen twee jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale regelgeving. De CSDDD moet dus vóór 26 juli 2026 bij alle lidstaten in de nationale wetgeving zijn doorgevoerd.
Vanaf 2027 zal de CSDDD-plicht gefaseerd worden ingevoerd, waarbij de grootste ondernemingen (meer dan 5.000 werknemers en een omzet van € 1.500 miljoen per jaar) als eerste aan de beurt zijn. Hierna volgen ondernemingen met meer dan 3.000 werknemers en een jaarlijkse omzet van € 900 miljoen (vanaf 2028) en ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers en een jaarlijkse omzet van € 450 miljoen (vanaf 2029).
De CSDDD geldt overigens ook voor niet-Europese bedrijven die op de Europese markt goederen of diensten verkopen en aan de voorwaarden voldoen. De omzetdrempel is in dat geval gebaseerd op de omzet in de EU.

Risico’s en kansen voor mkb’ers in de keten

Ook al duurt het nog even voordat de CSDDD-verplichtingen ingaan, er gaat flink wat tijd in zitten om hieraan te voldoen. De CSDDD gaat tenslotte niet alleen over het eigen productieproces, maar over de hele keten, van toelevering tot en met transport tot aan de eindgebruiker. Ondernemingen die onder de CSDDD vallen, zullen hun ketenpartners gaan screenen, zodat alle onderdelen traceerbaar zijn. Daar komen dus veel mkb’ers in de keten in beeld.
Heb je als mkb’er in de keten je zaakjes niet op orde? Misschien is de CSDDD-plichtige onderneming bereid om in je bedrijf te investeren, zodat je je bedrijfsvoering kunt verbeteren, maar je loopt ook het risico dat deze partij niet langer met je wil samenwerken. Andersom biedt de nieuwe richtlijn dus ook kansen voor mkb’ers die juist voorop lopen: zij komen daardoor mogelijk eerder als ketenpartner in de gunst .