Het onderzoek van accountants- en adviesorganisatie PwC is mede ingegeven door de Europese CSRD-richtlijn (artikel). Die verplicht grote en beursgenoteerde ondernemingen om jaarlijks te rapporteren over hun duurzame prestaties. Voor niet-beursgenoteerde mkb-ondernemingen en voor de meeste overheidsinstellingen geldt de richtlijn niet. Maar veel mkb’ers zullen wel indirect met de CSRD te maken krijgen, omdat het grootbedrijf ook van hun toeleveranciers wil weten hoe duurzaam zij eigenlijk bezig zijn.

Jaarverslagen onder de loep

Voor de publieke sector geldt dat de maatschappij graag wil weten hoe duurzaam overheidsinstellingen zijn en of zij een beetje het goede voorbeeld geven. Om te zien hoe de publieke sector hiermee omgaat heeft PwC van 73 overheidsorganisaties de jaarverslagen over 2023 onder de loep genomen. Daarbij gaat het om organisaties in het onderwijs en in de zorg, en daarnaast om gemeenten, woningcorporaties, de Rijksoverheid en uitvoeringsorganisaties.

In vergelijking met 2022 hebben meer overheidsinstanties gerapporteerd over de zogeheten ESG-thema’s (artikel). ESG staat voor Environmental (milieu), Social (sociale en maatschappelijke impact) en Governance (goed bestuur).

Aandacht voor sociale duurzaamheid

De publieke sector hoeft dus in principe niet volgens de CSRD te rapporteren, maar PwC ziet in de richtlijn nog wel aanknopingspunten waarmee overheidsinstanties hun duurzaamheidsrapportages kunnen verbeteren.

In het onderzoek van dit jaar heeft PwC extra gelet op het sociale gedeelte van duurzaamheid (artikel). In veruit de meeste jaarverslagen in de steekproef komt het sociale aspect terug. Organisaties rapporteren het meest over hun eigen personeel, bijvoorbeeld over wat er is gedaan aan training en aan diversiteit en inclusie. Onderwerpen als werk-privébalans en MVO op sociaal gebied komen minder vaak aan bod. Verder varieert de diepgang van de rapportages nogal, constateert PwC.

Dubbele materialiteitsanalyse kan helpen

Verder blijkt dat slechts 6% van de organisaties in de steekproef is gestart met het uitvoeren van een zogeheten dubbele materialiteitsanalyse. Zo’n analyse houdt kort gezegd in dat een organisatie niet alleen kijkt naar de impact van de bedrijfsvoering op het milieu, maar ook andersom. Dan is dus bijvoorbeeld de vraag: wat zijn effecten van klimaatverandering die de grootste impact hebben op de bedrijfsvoering?

Ook zo’n dubbele analyse is voor ondernemingen en organisaties die buiten de CSRD vallen niet verplicht, maar kan volgens PwC wel veel inzichten opleveren. Uit de analyse blijkt namelijk waar de grootste risico’s en kansen liggen, zodat dáár het meest op kan worden ingezet.

Tussentijds meten en samenwerken

Een ander verbeterpunt dat ook relevant kan zijn voor mkb’ers gaat over het meten van de groene voortgang (artikel). Het valt PwC op dat organisaties in jaarverslagen wel vaker specifieke acties en maatregelen benoemen, maar die niet koppelen aan tussentijdse resultaten. Terwijl het wel van belang is om ook tussentijds te meten en dus te weten of de maatregelen ook efficiënt zijn, en waar nodig bij te sturen.

Ook het vaker opzoeken van samenwerking bij het halen van duurzaamheidsdoelen (artikel) verdient wat PwC betreft nog meer aandacht. Organisaties (en mkb’ers) missen misschien de middelen en menskracht om alles zelf aan te pakken, en dan kan samenwerking helpen om toch stappen te zetten. Het volledige PwC-rapport is hier te downloaden.

In onderstaande artikelen lees je meer over de CSRD:

CSRD-rapportagerichtlijn raakt ook het mkb

Rapportagestandaarden voor het CSRD-duurzaamheidsverslag

Aan de slag met de CSRD: de E is van Environment

Aan de slag met de CSRD: de S is van Social

Aan de slag met de CSRD: de G is van Governance

Wat is dubbele materialiteit in de CSRD?

EC start inbreukprocedure voor late CSRD-implementatie